สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอทรายทองวัฒนา  

 ประวัติความเป็นมา

       ทรายทองวัฒนา เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดกำแพงเพชร มีความหนาแน่น
ของประชากรสูงเป็นอันดับที่ 2 ของจังหวัด เดิมชื่อ "กิ่งอำเภอทุ่งทราย"
ก่อนที่จะเปลี่ยนนามเป็น "ทรายทองวัฒนา" ในปัจจุบันที่มาของชื่อ "ทรายทองวัฒนา"ได้นำเอาคำตัวท้ายของชื่อทั้ง 3 ตำบล ในเขตการปกครอง ได้แก่
ทราย -มาจากตำบลทุ่งทราย ทอง - มาจากตำบลทุ่งทอง และ วัฒนา - มาจากตำบลถาวรวัฒนา แล้วนำมาประกอบกันถือปรัชญาแห่งความสามัคคีธรรม
หรือเป็นมงคลนามสืบไป

แบ่งการปกครองออกเป็น 3 ตำบล
       ตำบลทุ่งทราย
       ตำบลทุ่งทอง
       ตำบลถาวรวัฒนา

คำขวัญประจำอำเภอทรายทองวัฒนา
       ศักดิ์สิทธิ์หลวงพ่อแสวง แหล่งปลูกอ้อยโรงงาน สวยตระการดอกกระพี้จั่น ลือลั่นการเป่าแก้ว ยึดแนวเศรษฐกิจ พอเพียง

ศักดิ์สิทธิ์หลวงพ่อแสวง
       พระครูวชิรคุณากร (แสวง ฉนฺทโก) วัดวังน้ำแดง ต.ทุ่งทราย อ.ทรายทองวัฒนา จ.กำแพงเพชร เป็นพระเกจิอาจารย์ที่มีชือเสียงมาก ในเรื่องการสร้างพระเครื่องและเหรียญ ใครได้ครอบครอง จะเกิดสิริมงคลต่างๆ

แหล่งปลูกอ้อยโรงงาน
       อ้อยโรงงาน อ้อยเป็นพืชเศรษฐกิจที่สำคัญของประเทศไทย ซึ่งนำมาใช้เป็นวัตถุดิบในการผลิตน้ำตาลทรายอุตสาหกรรมอ้อยและน้ำตาลมีเงินหมุนเวียนในระบบเศรษฐกิจไม่ต่้ำกว่า 1 แสนล้านบาท มีการจ้างงวน ในชนบทไม่ต่้ำกว่า 600,000 คน ในแต่ละปีประเทศไทยส่งน้ำตาลไปจ้ำหน่ายในตลาดโลกปีละกว่า 3 ล้านต้น นำรายได้เข้าประเทศประมาณ 2 – 3 แสนล้านบสท จัดเป็นประเทศที่ส่งออกน้ำตาลทรายเป็นอันดับ ๓ ของโลกรองจากประเทศบราซิล
จังหวัดกำแพงเพชรเป็นจังหวัดหนึ่งซึ่งเป็นแหล่งผลิตอ้อยและน้ำตาลที่สำคัญ มีพื้นที่ปลูกประมาณ 4.5 แสนไร่ ผลผลิตเฉลี่ย 10 ตันต่อไร่ (สำนักงานเกษตรจังหวัดกำแพงเพชร) ต้นทุนการผลิตเฉลี่ยในอ้อยปลูกใหม่ 10,000 บาท/ไร่ และต้นทุนการผลิตเฉลี่ยในอ้อยตอ 8,000 บาท/ไร่ มีโรงงานผลิตน้ำตาลทราย จำนวน 3 โรง พื้นที่ปลูกส่วนใหญ่ร้อยละ 90 อยู่ในเขตอาศัยน้ำฝน จึงมีผลทำให้ประสิทธิภาพการผลิตค่อนข้ำงต่้ำและเป็นสำเหตุสำคัญที่ทำให้ต้นทุนการผลิตอ้อยมีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้ น อัตราการถือครองที่ดินของเกษตรกร ร้อยละ 50 เป็นเกษตรกรรายใหญ่ (พื้นที่ถือครอง 1,600 – 2,000 ไร่) ร้อยละ 30 เป็นเกษตรกรขนาดกลาง (พื้นที่ถือครอง 200 - 500 ไร่) ร้อยละ 20 เป็นเกษตรกรขนาดเล็ก (มีพื้นที่ถือครอง 50 – 200 ไร่) การผลิตปี ๒๕๕๓/๒๕๕๔ พื้นที่เพาะปลูกอ้อยมี ๓๖๑,๓๑๐ ไร่ มีผลผลิตเฉลี่ยพื้นที่เก็บเกี่ยว ๑๑,๓๙๐ กก./ไร่ อำเภอที่มีผลผลิตเฉลี่ยต่อไร่ สูง ๓ ลำดับแรก ได้แก่ อำเภอทรายทองวัฒนา คือ ๑๔,๔๙๙ กก./ไร่ รองลงมา คือ อำเภอบึงสามัคคี และอำเภอคลองขลุง อำเภอที่มีผลผลิตเฉลี่ยต่ำกว่าค่าเฉลี่ยได้แก่ อำเภอเมือง-กำแพงเพชร ขาณุวรลักษบุรี พรานกระต่าย ลานกระบือ และโกสัมพีนคร

สวยตระการดอกกระพี้จั่น
       กระพี้จั่น เป็นไม้ต้นผลัดใบ สูงได้ถึง 20 เมตร เปลือกมีสีเทาตามกิ่งมีรอยแผลทั่วไป ใบเป็นใบประกอบ แบบขนนก ออกเวียนสลับแบบห่างๆ ใบย่อย 13-21 ใบ รูปรีแกมขอบขนาน ปลายสอบทู่ โคนมน หรือสอบ เบี้ยว เส้นใบเห็นไม่ชัด ดอกมีสีขาวปนม่วง ออกตามกิ่ง กลีบดอก 5 กลีบแบบดอกถั่ว เกสรเพศผู้ 10 อัน ผลเป็นฝักแบน โคนแคบกว่าปลาย เปลือกเกลี้ยง หนาคล้ายแผ่นหนัง ขอบเป็นสัน เมล็ดสีน้ำตาลดำ มี 1-4 เมล็ด เดิมมีจำนวนมากในอำเภอทรายทองวัฒนา มีดอกที่สวยดกและงดงามมาก สมเป็นต้นไม้ประจำอำเภอทายทองวัฒนา

ลือลั่นการเป่าแก้ว
       การเป่าแก้วที่อำเภอทรายทองวัฒนา เริ่มจากนายณรงค์ แสงอะโน ราษฎรบ้านโนนจั่นได้ไปทำงานที่กรุงเทพฯและได้ศึกษาหนังสือเกี่ยวกับวิธีการเป่าแก้วที่ได้มาจากญาติที่ทำงานอยู่สถาบันวิจัยแห่งชาติ แผนกแก้วเครื่องมือทดลองทางวิทยาศาสตร์ จากนั้นจึงได้ทำการทดลองทำ ดัดแปลง โดยเป่าเป็นรูปสัตว์ต่างๆ เมื่อมีความชำนาญ จึงได้เปิดร้านเพื่อผลิตและจำหน่ายอยู่ที่กรุงเทพฯ แต่ยังไม่เป็นที่นิยมมากนัก
       ต่อมาเมื่อสมรสแล้วจึงพาครอบครัวกลับมาอยู่ที่บ้านโนนจั่น หมู่ที่ 1 ตำบลทุ่งทอง อำเภอทรายทองวัฒนา จังหวัดกำแพงเพชร และได้ชักชวนชาวบ้านในหมู่บ้านมาฝึกหัดเป่าแก้ว และทำการสอนให้แก่ชาวบ้านที่สนใจ โดยไม่คิดค่าฝึกสอนแต่ประการใด เมื่อชาวบ้านที่เรียนเกิดทักษะ ความชำนาญ ก็ซื้อวัสดุอุปกรณ์ที่มีความจำเป็น ไปทำการเป่าแก้วที่บ้านของตนเองจากนั้นก็ได้รับการส่งเสริมจากหน่วยงานต่างๆ และทางกลุ่มจดทะเบียนเมื่อ ปี 2541 ทำชื่อเสียงและรายได้มาสู่กำแพงเพชร และอำเภอทรายทองวัฒนา อย่างมากมาย

ยึดแนวเศรษฐกิจพอเพียง
        เศรษฐกิจพอเพียง หมายถึง ความสามารถของชุมชน เมือง รัฐ หรือประเทศ ในการผลิตสินค้าและบริการเพื่อเลี้ยงสังคมนั้น ๆ โดยรู้จักการพึ่งพาตนเองเป็นสำคัญ และไม่พึ่งพาปัจจัยการผลิตอื่น ที่ตนเองไม่ได้เป็นเจ้าของทีอำเภอทรายทองวัฒนา ดำเนินการตามเศรษฐกิจพอเพียงหลายประการ อาทิ การทำปลาร้าสูตรดั้งเดิมของชาวบ้านบึงสำราญน้อย หมู่ที่ 8 ตำบลถาวรวัฒนา อำเภอทรายทองวัฒนา จังหวัดกำแพงเพชร โดยการนำของผู้ใหญ่บ้าน ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน ส.อบต. ผู้นำสตรี ผู้นำ อช. รวมกลุ่มสมาชิก ลงมือทำกัน เป้าหมายปีนี้ ๓,๙๐๐ กก. ใช้โอ่ง ๓๐ ลูก นายฉัตรธร พรดอนก่อ ประธานกลุ่มทำปลาร้าบ้านบึงสำราญน้อย กล่าวว่าปลาร้าที่รวมกลุ่มกันทำขึ้นมานี้เป็นปลาร้าที่มีคุณภาพ สะอาด ปลอดภัยแน่นอน เพราะชาวบ้านทุกคนในนี้กินเองด้วย ถึงแม้จะขายทุกท่านที่ซื้อไปก็ได้กินของดีเหมือนกับพวกเรา ต่อไปชาวบ้านก็จะมีการเลี้ยงปลาไว้ขายให้กับกลุ่มทำปลาร้า ผู้สูงอายุก็จะมีกิจกรรม จักสานชะลอมไว้หุ้มหิ้วไหหรือโหลใส่ปลาร้า ทำเป็นของฝาก ถึงแม้จะเหนื่อยและยากในการเริ่มต้น แต่มีความมั่นใจว่าจะต้องสำเร็จและพัฒนาให้มีชื่อเสียงเป็น OTOP ตัวใหม่ของอำเภอทรายทองวัฒนา ทำให้ประชาชนมีทางเลือก มีรายได้ มีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น เป็นการพัฒนาเศรษฐกิจฐานรากที่แท้จริง เพราะเป็นอาหารประจำครอบครัวเกือบทุกบ้านกินปลาร้า ราคาที่ตั้งไว้ตามเกรดและชนิดของปลา คละทั่วไป กก.ละ ๙๐ บาท คัดพิเศษ กก.ละ ๑๒๐ บาท ปลาช่อนล้วน กก.ละ ๑๔๐ บาท" ประธานกลุ่มเล่าถึงในอนาคตว่าจะแปรรูปปลาร้าเป็นอาหาร ผลิตภัณฑ์รูปแบบต่างๆ พัฒนาสถานที่ผลิต บรรจุภัณฑ์ การตลาด การประชาสัมพันธ์ ทุกช่องทาง อีกทั้งได้มุ่งเน้นการน้อมนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาพัฒนาให้เป็นรูปธรรม ปัจจุบันได้รับความอนุเคราะห์จาก นายเพิ่ม ชมเส็ง ให้ใช้บริเวณหลังบ้านเป็นสถานที่ผลิต

การผลิตผ้าไหมทอมือ
       บ้านหนองนกชุม หมู่ที่ ๒ ตำบลทุ่งทราย อำเภอทรายทองวัฒนา จังหวัดกำแพงเพชร มีคนจากภาคอีสานอพยพมาตั้งถิ่นฐานที่อยู่ในหมู่บ้าน และได้นำภูมิปัญญาเรื่องการทอผ้ามาทอใช้กันเองภายในหมู่บ้านหนองนกชุมหรือบางครั้งก็มอบเป็นของฝากให้ญาติที่เยี่ยมเยือน ต่อมาสำนักงานพัฒนา-ชุมชนอำเภอทรายทองวัฒนา ได้เข้าไปส่งเสริมให้มีการจัดตั้งกลุ่มทอผ้าขึ้น โดยจัดตั้งขึ้นเมื่อ ปี พ.ศ. ๒๕๔๔ กลุ่มผ้าไหมทอมือประดิษฐ์ สมาชิกเริ่มแรก จำนวน ๒๕ คน ปัจจุบันมีสมาชิก จำนวน 30 คน เงินทุนจำนวน 30,000 บาท ดำเนินกิจการได้อย่างน่าสนใจ การผลิต ปุ๋ยอินทรีย์อัดเม็ดบ้านบึงสำราญน้อย สร้างรายได้ ลดรายจ่าย เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ที่บ้านบึงสำราญน้อย หมู่ที่ 8 ตำบลถาวรวัฒนา อำเภอทรายทองวัฒนา จังหวัดกำแพงเพชร มีการผลิตปุ๋ยอินทรีย์ ของชาวบ้านบึงสำราญน้อย โดยการนำของ นายนันทิพัฒน์ ภิรมกิจ ประธานกลุ่มทำปุ๋ยอินทรีย์ ซึ่งได้รับงบประมาณมาตรการส่งเสริมความเป็นอยู่ระดับตำบล (มสต.) ด้วย สำหรับอัตราการผลิต วันละ 25 - 30 กระสอบๆ ละ 20 กก.ๆ 10 บาท ปีที่ผ่านมาผลิตได้ 50 ตัน (2,500 กระสอบ) ปีนี้ผลิตตามที่สั่งจองคาดว่าจะสูงกว่าปีที่ผ่านมา เพราะผู้ใช้เชื่อมั่นในคุณภาพและเริ่มเป็นที่รู้จักมากขึ้น จำหน่ายในหมู่บ้าน 80% นอกหมู่บ้านร้อย 20% โดยใช้ปุ๋ยคอกเป็นหลัก ทำให้มีคุณภาพมากคุณค่าด้วยธาตุอาหารสำหรับพืชทุกชนิด บำรุงหน้าดินไม่เป็นดาน ใส่มะนาวให้ดอกติดผลดีในอนาคต จะปรับปรุงต่อเติมสถานที่ผลิตให้ได้มาตรฐานและมีเครื่องมือในการผลิตให้ได้ปริมาณมากเพียงพอแก่ความต้องการ สถานที่เก็บ สถานที่จำหน่าย บรรจุภัณฑ์ และการประชาสัมพันธ์ โดยได้รับความอนุเคราะห์จาก นายนันทิพัฒน์ ภิรมกิจ เสียสละให้ใช้พื้นที่โดยไม่คิดค่าใช้จ่ายใดๆ ถือเป็นอีกหนึ่งตัวอย่างโครงการ "ประชารัฐ"
ของอำเภอทรายทองวัฒนา ภายใต้การบริหารของ เรืออากาศตรี อดุลย์ พรหมวาทย์ นายอำเภอทรายทองวัฒนา ที่มองเห็นความก้าวหน้า ไปสู่ความมั่งคั่ง มั่นคง ยั่งยืน แน่นอน อำเภอทรายทองวัฒนา มีคำขวัญใหม่ที่บอกเอกลักษณ์ อัตตลักษณ์ และภูมิปัญญาของอำเภอได้อย่างชัดเจนและเหมาะสมดังคำว่า

                       “ศักดิ์สิทธิ์หลวงพ่อแสวง แหล่งปลูกอ้อยโรงงาน สวยตระการดอกกระพี้จั่น ลือลั่นการเป่าแก้ว ยึดแนวเศรษฐกิจพอเพียง”

.

.

.

สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอทรายทองวัฒนา กรมการพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทย
ที่ว่าการอำเภอทรายทองวัฒนา ถนนท่ามะเขือ-ทุ่งทราย
จังหวัดกำแพงเพชร 62190
 

.